ادبیات تحقیق مفهوم اهداف گزارشگری مالی ارزیابی عملکرد مالی

۲-۱. مقدمّه
فصل دوم  هر پایان نامه به طور معمول اختصاص به بررسی ادبیات تحقیق موضوع و همچنین پیشینه تحقیقات انجام شده دارد که پیرامون این قضیه جزئیات این فصل شامل موارد زیر است؛
ابتدا در تشریح ادبیات تحقیق؛ هدف و مفهوم از گزارشگری مالی، استفاده¬کنندگان و نوع نیاز اطلاعاتی، مفهوم ارزیابی عملکرد مالی و انواع معیارهای ارزیابی عملکرد مالی به تفکیک مورد تشریح قرار گرفته¬اند.
سپس مفاهیم مربوط به معیارهای سود آوری شرکت، ارزش بازار شرکت و همچنین سیاست تقسیم سود شرکت به تفضیل مورد تشریح قرار گرفته است و در ادامه نقش مدیریت در گزارشگری، مفهوم مدیریت سود و روشها و انگیزه های و ابزار اندازه¬گیری مدیریت سود که خود تشریحی از اقلام تعهدی اختیاری و کیفیت این اقلام است به همراه جزئیات آن مورد تشریح قرار گرفته است.
در انتها نیز  پیشینه تحقیقات داخلی و خارجی انجام شده مورد اشاره قرار گرفته شده است.

۲-۲.  اهداف گزارشگری مالی   
صورتهای مالی گزارشهای حسابداری هستند که توسط یک شرکت به طور دوره¬ای (معمولا سه ماه یا سالیانه) منتشر می¬شوند اطلاعات عملکردی گذشته و همچنین تصویری از دارایی¬های شرکت و تأمین مالی برای آن دارایی¬ها را ارائه می¬دهند (بِرک  و همکاران 2012: 18). این موضوع برای شرکتهای سهامی عام که با توجه به شرایط و قوانین وضع شده هر کشور ملزم به ارائه و بایگانی اطلاعات خود در کمسیون اوراق بهادار و بورس مربوطه¬شان هستند مصداق دارد که در این بین می بایست گزارشهای حسابداری با توجه به یک سری اهداف تهیه شودند که بر این اساس مبانی نظری گزارشگری مالی ایران اطلاعات ارائه شده توسط سیستم حسابداری تنها هنگامی می¬تواند در فرایند تصمیم-گیری¬های اقتصادی استفاده¬کنندگان مفید واقع شده  مورد استفاده قرار گیرد که از حداقل استانداردهای لازم برخوردار باشد، این استانداردهای دستوری،"ویژگی¬های کیفی"اطلاعات حسابداری نامیده شده می¬توانند بر میزان سودمندی اطلاعات بیفزایند(اعتمادی و همکاران  1391: 102) .یعنی به نوعی هدف گزارشگری مالی، فراهم آوردن اطلاعاتی است که سرمایه¬گذاران، بستانکاران و سایر استفاده¬کنندگان را در اتخاذ تصمیمات اقتصادی یاری رساند(اعتمادی و همکاران 1391: 102).


۲-۳.  استفاده¬کنندگان از اطلاعات مالی   
استفاده¬کنندگان صورتهای مالی به اشخاصی اطلاق می-شود که جهت رفع نیازهای اطلاعاتی متفاوت خود از صورتهای مالی استفاده می¬کنند، و با تجزیه و تحلیل این گزارش¬های مالی قضاوت¬های خود را از عملکرد مالی شرکتها انجام و در نهایت اقدام به تصمیم¬گیری¬های اقتصادی می¬کنند. گروه¬های اصلی استفاده¬کننده از صورتهای مالی شامل سرمایه-گذاران (اعم از سرمایه¬گذاران بالفعل و بالقوه)، اعتبار دهندگان(اعطا کنندگان تسهیلات مالی)، بستانکاران تجاری، تحلیل¬گران مالی و در نهایت مدیران شرکتها هستند.
سرمایه¬گذاران؛ به عنوان تأمین کنندگان سرمایه متضمن ریسک واحد تجاری و مشاورین آنها به اطلاعاتی در مورد ریسک ذاتی و بازده سرمایه¬گذاری-های خود می باشند. اینان به اطلاعاتی نیار دارند که بر اساس آن بتوانند در مورد خرید، نگهداری یا فروش سهام تصمیم¬گیری نمایند و عملکرد مدیریت واحد تجاری و توان واحد تجاری را در جهت پرداخت سود سهام مورد ارزیابی قرار دهند(سازمان حسابرسی: 756).
اعطا کنندگان تسهیلات مالی؛ علاقه¬مند به اطلاعاتی هستند که بر اساس آن بتوانند توان واحد تجاری را در بازپرداخت به موقع اصل و متفرعات تسهیلات دریافتی ارزیابی کنند(756).
بستانکاران تجاری؛ در غالب فروشندگان کالا و خدمات، برعکس اعطاکنندگان تسهیلات مالی به وضعیت واحد تجاری در کوتاه مدت علاقه¬مند هستند مگر آنکه واحد تجاری از مشتریان عمده آنان بوده و ادامه فعالیت آنان به تداوم معاملات با واحد تجاری متکی باشد(757).
تحلیل¬گران مالی؛ از آنجا که گاهاً سرمایه¬گذاران خود تجزیه و تحلیل صورتهای مالی را انجام می-دهند، اما اغلب به گزارش تحلیل¬های مالی کارشناسان(تحلیل¬گران) که در شرکتهای کارگزاری بورس و شرکتهای سرمایه¬گذاری فعالیت می¬کنند اتکا می¬کنند(لَشِر  2008: 64)، واین موضوعباعث می¬شود تحلیل¬گران مالی با در نظر داشتن ارتباط مستقیم از فعالیت شغلی¬شان با این گزارشها به عنوان یکی از استفاده¬کنندگان اصلی ازصورتهای مالی محسوب شوند.
مدیران؛ شرکتها به عنوان آخرین گروه از استفاده-کنندگان از صورتهای مالی که خود مسئول تهیه و ارائه این گزارشها هستند، توجه خاصی به این گزارشهای می¬کنند مبنی بر اینکه آنها با بررسی نتایج به دنبال نقاط ضعف و قوت عملکرد خود هستند و این فرآیند به آنها نشان می¬دهد که در کجا بیشتر تلاش کرده تا اینکه بتوانند مشکلات را حل و عملکردشان را بهبود دهند(لَشِر  2008: 64) .


۲-۴.  مفهوم ارزیابی عملکرد مالی
سنجش از میزان موفقیت یا عدم موفقیت هر فعالیتی دارای ارزش بازخوردی و بازنگری خیلی با اهمیتی است مبنی بر اینکه؛ ارزش بازخوردی مربوط به ارزیابی تصمیمات اتخاذ شده گذشته و ارزش بازنگری مربوط به ارزیابی تصمیمات در حال اتخاذ است. سنجش موفقیت یا عدم موفقیت فعالیت¬های یک شرکت در قالب اصطلاح "ارزیابی عملکرد"در دو حیطه مالی و غیر مالی تعریف وشاخه¬بندی می¬شود. در حیطه عملکرد مالی شاخص¬های مالی و در حیطه عملکرد غیرمالی شاخص¬های غیر مالی (شاخص¬های تولیدی، شاخص¬های بازاریابی، شاخص¬های اداری و... (مهرانی و رسائیان 1388: 94) مورد استفاده قرار می¬گیرند.
در حیطه مالی منظور از سنجش عملکرد شرکت¬ها ارزیابی کلی از وضعیت مالی و نتایج عملیات ،به منظور اخذ تصمیمات منطقی است(طالب نیا و  حسین پور 1389: 25) که به عنوان نیاز مشترک همه استفاده¬کنندگان از صورتهای مالی مورد توجه است.البته به این مفهوم که هریک از استفاده¬کنندگان¬در تجزیه و تحلیل¬های خود از صورتهای مالی شرکتها عملکرد مالی آنها را از طریق معیارهای ارزیابی عملکرد مالی مورد سنجش قرار داده و سپس با نتایج برآمده از آن تصمیم¬گیری¬های نهایی خود را انجام می¬دهند.

۲-۵.  انواع معیارهای ارزیابی عملکرد مالی
با توجه به اینکه  سود حسابداری که با استفاده از سیستم تعهدی تهیه می¬شود،از نظر بسیاری از استفاده-کنندگان از صورت¬های مالی ،ابزاری برای سنجش عملکرد شرکت¬ها محسوب می¬شود (طالب نیا و  حسین پور 1389: 25)اما این سنجش و ارزیابی عملکرد
می بایست از جنبه های مختلف مورد بررسی قرار گیرد که در این رابطه تحلیل¬گران مالی جهت نظم بخشیدن به نیازه ای مختلف استفاده کنندگان در رابطه با مفهوم ارزیابی کلی از وضعیت مالی ونتایج عملیات به محاسبه تعدادی از نسبت¬های مالی می پردازند که این نسبت¬ها به نوعی نکات قوّت و ضعف شرکتها را خلاصه می-کنند(برِلی و مِیِر   2003: 817)، که در مفهوم کلی این نسبت¬های مالی محاسبه شده به همراه ارقام نهایی هریک از گزارشهای مالی  به عنوان معیارهای ارزیابی عملکرد مالی شرکتها  محسوب می¬شوند.