پروپوزال تحلیل و بررسی شخصیت و روش های شخصیت پردازی در مجموعه داستان کوتاه صادق چوبک

  داستان کوتاه از انواع ادبیّات داستانی محسوب می شود که در قرن حاضر در بیش¬تر کشورهای جهان از جایگاه ویژه¬ای برخوردار است،  در ایران نیز در سال 1300 اوّلین مجموعه ی داستان کوتاه توسط محمدعلی جمال زاده پا به عرصه¬ی ظهور نهاد. پس از جمال زاده به دلیل تغییر نگاه نویسندگان به پدیده ها و مفاهیم اجتماعی،  داستان کوتاه به مقام و منزلت قابل توّجهی دست یافت. یکی از پرآوازه ترین و تأثیرگذارترین نویسندگان داستان کوتاه در ادبیّات معاصر،  صادق چوبک است،  او از پایه گذاران ادبیّات مدرن در ایران به شمار می رود،  چوبک با زبان،  سبک و فکر،  توصیفات دقیق،  و تصاویر هنرمندانه¬ای که در عرصه¬ی داستان نویسی از خود به جای گذاشت،  امروزه در زمره¬ی موفق¬ترین نویسندگان صاحب اندیشه قرار گرفته است.
نگارنده به دلیل علاقمندی به آثار این نویسنده¬ی معاصر بر آن شد که داستان چراغ آخر او را از نظر انواع شخصیّت و شیوه¬ی شخصیّت پردازی مورد بررسی قرار دهد و آن را به عنوان موضوع پایان نامه انتخاب کند. بسیاری از آثار صادق چوبک از جمله چراغ آخر به دلیل ارزش هنری و ویژگی¬های منحصر به فردش از جنبه¬های مختلف مورد بررسی و تحلیل و نقد قرار گرفته است،  نویسندگان توانمندی چون عبدالعلی دستغیب در کتاب نقد آثار چوبک،  براهنی در کتاب قصه¬نویسی،  عابدینی در کتاب صدسال داستان نویسی و همچنین مجموعه¬ای که با کوشش علی دهباشی به نام یاد چوبک جمع آوری شده،  به تحلیل و بررسی آثارش پرداختند امّا کتاب یا مقاله¬ای مستقل درباره¬ی انواع شخصیّت و شیوه¬ی شخصیّت پردازی مجموعه ی داستان¬های چراغ آخر رویت نشده و به صورت مبسوط نویسنده¬ای به آن نپرداخته است و در تمام مقالات و آثار موجود،  جسته و گریخته در لا به لای متون به عناصر مختلف داستانی از جمله شخصیّت تا حدودی پرداختند. به هر روی امید آن می¬رود که نتایج حاضر بتواند در آینده،  هر چند اندک،  مورد استفاده¬ی دانشجویان زبان فارسی و علاقمندان به آثار این نویسنده¬ی معاصر قرار گیرد. پایان نامه¬ی حاضر در پنج فصل تدوین شده است. بعد از فصل اوّل که به کلّیّات اختصاص دارد،  فصل دوم دربردارنده¬ی مبانی نظری است که شامل  تعاریف اثبات شده¬ای از ادبیّات داستانی و انواع آن،  داستان کوتاه،  عناصر داستانی،  شخصیّت و شخصیّت پردازی،  شیوه های شخصیّت پردازی و در نهایت نتیجه گیری کلّی نگارنده از هر مبحثی است . البّته معادل انگلیسی کلمات و اصطلاحات نیز در پاورقی آورده شده است .
فصل سوم پایان نامه،  به معرّفی نویسنده و آثار او اختصاص دارد،  در این فصل به شرح حال چوبک، دیدگاه صاحب نظران،  معرّفی آثار قلمی ،  ترجمه های نویسنده و سبک چوبک همراه با تعاریف مکاتب مهم ادبی پرداخته شده است. لازم به ذکر است شیوه¬ی نقل مطالب از منابع مختلف به هر دو صورت مستقیم و غیر مستقیم همراه با ارجاع دقیق درون متنی است. در فصل چهارم،  ابتدا خلاصه¬ای از هر داستان به طور جداگانه آورده شده و سپس با مبنا قراردادن طبقه¬بندی شخصیّت ها و شیوه¬ی شخصیّت پردازی به تحلیل و بررسی انواع شخصیّت ها و شیوه¬ی پردازش آنها پرداخته شده و در پایان هر داستان نیز استنباط و دریافت نگارنده از پردازش شخصیّت ها با توّجه به افکار و اندیشه¬ی نویسنده بیان گردیده،  همچنین برای درک بهتر تحلیل¬ها از نمونه¬های انتخاب شده از متن داستان به عنوان نمونه¬های درون متنی با ذکر ارجاع دقیق استفاده شده است و در فصل پنجم نتایج حاصل از بررسی انواع شخصیّت ها و شیوه¬ی شخصیّت پردازی داستان¬های مجموعه ی چراغ آخر ارائه شده که درواقع پاسخ به سوالات تحقیق و اثبات و یا رد فرضّیه¬های تحقیق است،  همچنین این فصل شامل  ارائه پیشنهاد و جدول هایی است که به طور جداگانه به انواع شخصیّت¬ها پرداخته است،  در پایان نیز فهرست منابع مورد استفاده ذکر شده است .
روش تحقیق در این پایان نامه توصیفی ـ تحلیلی است و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه¬ای که همراه با تحلیل و نظراتی از نگارنده می باشد،  استفاده شده است .
1-2 بیان مسأله
شخصیّت یکی از عناصر مهم در داستان و بازتاب تصورات و اندیشه های نویسنده است. نویسنده با خلق اشخاص زنده و واقعی از محیط پیرامون خود و وارد کردن آن ها در دنیای داستانی اش،  سعی می کند با مخاطبانش رابطه¬ی تأثیرگذار و جذّاب و ماندنی¬تری برقرار کند و به نوعی افکار و اندیشه¬های خود را در وجود شخصیّت های داستانی¬اش بیان نماید. در واقع شخصیّت های هر داستان پایه و اساس آن داستان هستند و هر داستانی اگر دارای شخصیّت پردازی درست و مناسبی باشد،  در نظر خواننده واقعی تر جلوه می کند. شیوه¬ی شخصیّت پردازی در داستان های کوتاه به طرق مختلف صورت می گیرد. گاهی از زبان راوی (دانای کل) شخصیّت ها به خواننده معرّفی می شوند و گاهی نیز شخصیّت ها از طریق گفتار و رفتارشان با قرار گرفتن در موقعیت های مختلف خود را به خواننده می شناسانند . البّته داستان نویس می تواند هرکدام از شیوه¬ها و یا ترکیبی از آنها را به کار گیرد.